SỰ RA ĐỜI CỦA NGÔI NHÀ DI SẢN QUẦN ANH
Được xây dựng năm 1921, vào thời kỳ này tại Nam Định là giai đoạn rất nhiều những ngôi nhà mới được xây theo lối kiến trúc Pháp – Hải Hậu cũng là một trong những vùng đất được người Pháp lựa chọn là nơi có nhiều tài nguyên đặc sản quý hiếm như Lúa gạo tám thơm, Tơ Lụa, Muối Biển và một số sản vật địa phương khác được ưa chuộng. Giai đoạn lịch sử có nhiều biến động và sự giao thoa văn hóa rõ rệt giữa phương Tây và phương Đông. Ở giai đoạn này Hải Hậu được biết đến là vùng có nhiều ngôi nhà Pháp cổ trong đó có 4 ngôi nhà vuông tương tự như ngôi nhà được xây dựng bởi cụ Nghị Hoàn, ngày nay chỉ còn sót lại duy nhất là 1 ngôi nhà vuông này. Trước kia ngôi nhà bề thế với cửa chính lớn đồ sộ có bậc thềm cao để bước lên vào nhà, ngày nay do biến đổi của lịch sử ngôi nhà chỉ còn sót lại một ngôi nhà với kiến trúc cũ và đã bị cắt bỏ đi những phần mặt tiền nguy nga, cảnh quan khuôn viên của ngôi nhà cũng đã thay đổi nhiều so với thời kỳ mới xây dựng. Theo lời kể, cụ Nghị xưa có nhiều đất ruộng, gia nhân trong nhà đông đúc, người giúp việc, trợ công giúp cho ông làm việc rất nhiều. Ông cũng là người được đánh giá là có nhiều tài sản nhất vùng lúc bấy giờ. Sau có nhiều giai thoại tranh cãi về câu chuyện của cụ Nghị nhưng đây là một trong những lịch sử đáng tự hào bởi ông đã để lại một di sản cho lịch sử xây dựng và phát triển đất Quần Anh xưa Hải Hậu nay!
Ngôi nhà di sản Quần Anh được phục dựng và bảo tồn lại từ tháng 08 năm 2023 cho đến tháng 06 năm 2024 dưới sự đầu tư và phục chế của Công ty Cổ phần Tư vấn và Đầu tư Ecohost - Chi nhánh Hải Hậu. Với đội ngũ thợ xây hành nghề có kinh nghiệm của xã Hải Trung toàn bộ mái nhà được phục dựng phần mộc, tường nhà được quét lại vôi ve, toàn bộ phần mộc được phục chế bảo vệ bởi lớp sơn mới, mái nhà, trần nhà tầng một và tầng hai được phục dựng lại như mới… Tất cả được trở về đúng với kiến trúc cũ mà vẫn bảo vệ được những nét đẹp của kiến trúc Pháp cổ trên mảnh đất Quần Anh xưa.
Theo lời kể của những người dân xung quanh đây, từ xưa ngôi nhà được xây dựng và sử dụng với nhiều chức năng khác nhau qua từng thời kỳ, có giai đoạn ngôi nhà được trưng dựng là văn phòng ngụy quyền, có giai đoạn được làm trạm y tế xã, có giai đoạn làm UBND xã và cũng có những giai đoạn bỏ hoang, đưa vào khai thác một cách thiếu hiệu quả. Nhìn thấy ngôi nhà bị tan hoang đi vào hoang tàn, rất nhiều người đã có tâm phục dựng nhưng cũng chưa hoàn toàn phát huy được vẻ đẹp tiềm ẩn của ngôi nhà
Cho đến nay ngôi nhà đã được chính quyền địa phương phê duyệt vào dự án phát triển du lịch của Huyện Hải Hậu. Trở thành điểm đến du lịch Văn hóa - Ẩm thực - Trải nghiệm Giáo dục thuộc tỉnh Nam Định. Nơi được chào đón những người con xa quê hương về tham quan chụp ảnh kỷ niệm và nghe kể về những câu chuyện của các danh nhân Quần Anh xưa và nay.
Cùng nhìn lại bức tranh toàn cảnh của ngôi nhà để thấy được một thời kỳ vàng son của lịch sử đã để lại cho chúng ta những công trình kiến trúc cổ kính, đồ sộ. Không chỉ thể hiện một vùng quê đáng sống mà còn là cả một mảnh đất Nam Định vàng son với những thời kỳ phát triển hưng thịnh của hơn 100 năm về trước. Những ngôi nhà kiến trúc, những giao thoa văn hóa trong tôn giáo, những đình đền miếu mạo, những ngôi chùa cổ… tất cả đều thể hiện cho chúng ta biết về văn hóa con người nơi đây.
VÙNG ĐẤT ĐẬM ĐẶC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG
Vùng đất địa linh, nhân kiệt Quần Anh xưa (xã Hải Anh, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định ngày nay trong địa giới Quần Anh xưa) là đơn vị hành chính đầu tiên của huyện Hải Hậu được hình thành từ năm 1461. Trải qua hơn 500 năm kể từ thời mở đất, các giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống của vùng đất và con người Quần Anh vẫn được các thế hệ người dân nơi đây gìn giữ, phát huy và thể hiện đậm nét thông qua các công trình kiến trúc như: Cây đa, Giếng nước, Mái đình... đến những phong tục, tập quán, lối sống, lễ hội, ngành nghề thủ công truyền thống.